خەونت چییە؟ ئایا توانیوتە وا بکەیت کە ڕووبدات؟ ئایا هەوڵی بەدەستهێنانی دەدەیت؟ ئایا شێوازێکی تایبەتت لەبەرچاو گرتووە بۆ ئەوەی خەونەکەت بەدیبهێنیت؟ ئایا هێشتا بەدوای شێوازی دروستدا دەگەڕێیت؟ لەوانەیە چاوەڕێی ئەوە بیت کەسانی تر میتۆدێک بخەنە بەردەمت؟
زۆر کەس خەونێکیان بۆ خۆیان هەیە. هەندێک لەو کەسانە بە خۆشەویستییەوە خەونەکانیان باس دەکەن؛ بەڵام هەندێک کەس حەز ناکەن باسی بکەن. دیارە ئەم کەسانە شەرمەزارن لە دەربڕینی خەونەکانیان. دەترسن کەسانی تر گاڵتە بە قسەکانیان بکەن.
مرۆڤەکان کاتێک خەونیان نییە دڵتەنگ و دڵتەنگ دەبن. تەنانەت ئەوانەی کە سەرەڕای هەبوونی خەونێک، میتۆدێکیان نییە بۆ بەدیهێنانی، هەست بەم جۆرە دەکەن. خەونەکان هیچ هێزێکی ئەفسوناوییان نییە. نابێت چاوەڕێی ئەوە بکەیت کە خەونەکەت لە خۆیەوە بێتە دی. پێویستە هەوڵی بەدەستهێنانی بدەیت و شێوازێک هەڵبژێریت کە ڕێگای ڕاستت پیشان بدات و بتگەیەنێتە شوێنی کۆتایی.
هەموو هەڵوێستەکانت دەستنیشان بکە
پرۆسەی هەوڵدان بۆ بەدیهێنانی خەونێک وەک ئەوە وایە هەوڵبدەیت بە یارمەتی جی پی ئێس بگەیتە شوێنێکی مەبەست. ئەگەر ئامێرەکە بزانێت لە کوێیت و دەتەوێت بچیتە کوێ، ئەوا نەخشەی شوێن و شوێنی مەبەستت بۆ دابین دەکات. مارک توین دەڵێت: بۆ گەیشتن بە ئامانجێک دەبێت دەست پێبکات. بۆ دەستپێکردن پێویستە کارە ئاڵۆز و قورسەکان بگۆڕیت بۆ چەند کارێکی ئاسان و بچووک. پاشان ئامادە بوو یەکەم شت بکات”.
کاتێک دەمانەوێت پلان دابنێین بۆ ئەوەی خەونەکەمان بەدی بهێنین، سەرەتا دەبێت چەند دۆخێک دیاری بکەین:
- شوێنی ئێستات
سەرەتا لە خۆت بپرسە کە ئێستا لە کوێیت؟ (نەک ئەو شوێنەی کە حەز دەکەیت لێی بیت یان لەو شوێنەی کە حەز دەکەیت بگەیتە ئەو شوێنە). پێویستە ڕاستگۆ بیت لە دیاریکردنی ئەم هەڵوێستە. سەرکەوتن مەحاڵە ئەگەر واقیعبین نەبین لە دۆخی ئێستا.
- هەڵوێستت لە داهاتوودا
لە هەنگاوی داهاتوودا شوێنی مەبەستت دیاری بکە. بۆ دیاریکردنی شوێنی مەبەست، ئەم پرسیارە لە خۆت بکە: کاتێک خەونەکەم هاتە دی چی ڕوودەدات؟ دۆخی داهاتوو ڕێگای ڕاست نیشان دەدات و پاڵنەرمانە.
- ئەو هەلومەرجانەی کە لە نێوان ئێستا و داهاتوودان
پاشان ئەم پرسیارە لە خۆت بکە: چ هەنگاوێک بنێم بۆ ئەوەی لە پێگەی ئێستامەوە بگەمە پێگەی داهاتووم؟ بۆ ئەمەش پێویستە کۆمەڵێک ئامانجی بچووک لەبەرچاو بگرێت. ئامانجی تایبەت و واقیعی کە لەسەر ئەم ڕێگایە بۆ خۆت دادەنێیت، نیشانت دەدات کە چۆن بگەیتە شوێنی کۆتایی.
بەڵام کاتێک هەندێک هەنگاوت دانا بۆ ئەوەی بگەیتە شوێنی مەبەست، چاوەڕێی ئەوە مەکە ئەم هەنگاوانە خێرا و ئاسان بن. پلانەکەت ڕوون و تێگەیشتنە، بەڵام ژیان و شوێنکەوتنی خەونەکان ئاڵۆزە. هەبوونی خەون و زانینی بارودۆخەکان و پلاندانان بۆ هەنگاوەکانی گەیشتن بە ئامانجەکە بەس نییە، دەبێت کاری دیکەش بکەیت.
لە ئەنجامدانی کارەکاندا وریابە
جیاوازی خەون و بیرکردنەوەیەکی بێکار ئەوەیە کە ڕۆژانە ئەنجامی دەدەیت. جۆن ڕوسکین دەڵێت “ئەوەی ئێمە بیری لێدەکەینەوە و دەیزانین و باوەڕمان پێیەتی بەشێکی کەمی نییە لە دیاریکردنی دەرئەنجامەکەدا”. ئەنجامی سەرەکی بەو کارە دیاری دەکرێت کە ئێمە دەیکەین”. بۆ ئەوەی خەونەکەت بەدی بهێنیت، پێویستە…
- شتێک بکە
دەبێت ئەم پرۆسەیە بە ئەنجامدانی شتێک دەست پێ بکەیت. هەموو مرۆڤەکان خاوەنی بیر و بیرۆکە و ئامانجی باش و بەنرخن؛ بەڵام کەمێکیان دەتوانن ئەم سەروەت و سامانانە بە کردەوە پیشان بدەن و پیشانی بدەن.
سەرەتا تەنها دەبێت بجوڵێیت. هەوڵبدە کاری جیاواز بکەیت. ئەگەر بە تەواوی نازانیت چی بکەیت، نابێت لەسەر دەست دابنیشیت و هیچ نەکەیت.
- ئەمڕۆ کارێک بکە کە پەیوەندی بە خەونەکەتەوە هەبێت
هەمیشە وا نیشان دەدەین کە دەژین. چاوەڕێین بارودۆخەکان بگۆڕدرێن، کاتێکی زیاترمان هەبێت، کەمتر ماندوو بین و شتەکان بەپێی خواستی خۆمان بڕۆن. ئەگەر دەتەوێت خەونەکەت بەدی بهێنیت، نابێت بەم شێوەیە بیت. پێویستە ئەمڕۆ کارێک بکەیت کە لە خەونەکەت نزیکت بکاتەوە. ئەگەر ئارەزووی وەرزشێکی دیاریکراوت هەیە، بڕۆ بۆ شوێنی مەشق و ڕاهێنانەکانی. ئەگەر ئارەزووی بازرگانیت هەیە، بڕۆ بۆی.
ئەمڕۆ دەتوانیت چی بکەیت بۆ ئەوەی هەنگاوێک لە خەونەکەت نزیک ببیتەوە؟ ناتوانیت بە یەکجار خەونەکەت بەدی بهێنیت. دەبێت بە هەنگاوی جیاوازدا تێپەڕیت و تاکە کاتێک کە دەبێت بەم هەنگاوانەدا تێپەڕیت ئەمڕۆیە.
هەر گومان و دوودڵییەک دەبێتە هۆی دواکەوتن و دواخستنی خۆی.
هەموو ڕۆژێک لە حەسرەتی ڕۆژانی ونبوودا بەفیڕۆ دەچێت.
دەست بکە بە ئەنجامدانی هەر شتێک کە دەتوانیت یان پێت وایە دەتوانیت.
3- هەموو ڕۆژێک کارێک بکە کە پەیوەندی بە خەونەکەتەوە هەبێت
دەبێ ئەو کەسانەت خوێندبێتەوە یان بیستبێتت کە سەرکەوتنی گەورەیان بەدەستهێناوە یان کەمئەندامانێک کە میدالیای زێڕی ئۆڵۆمپیادیان بەدەستهێناوە. هۆکاری سەرکەوتنی ئەو کەسانە ئەوەیە کە کۆڵنەدان و کۆڵنەدانێکی ئامانجداریان هەیە. نهێنی سەرکەوتنت لە پلاندانانی ئەمڕۆتدایە. ئەگەر ڕۆژانە یەک کاری ئەرێنی بکەیت، زووتر دەتوانیت خەونەکەت بەدی بهێنیت.
هەموو ئاسانکارییەکان بەکاربهێنە
تا ئەگەرەکان لە ڕێگای بەدیهێنانی خەونەکەدا زیاتر بن، چانسی سەرکەوتن زیاتر دەبێت. ڕەنگە خەونەکەت ئەوە بێت کە کتێبێک بنووسیت و میدالیای زێڕی ئۆڵۆمپیاد بەدەستبهێنیت و کۆمپانیایەکی گەورە دابمەزرێنیت. خەونەکەت هەرچییەک بێت، پێویستت بە ئاسانکارییە. چ ئاسانکارییەکتان هەیە؟ چ شوێنێک دەتوانیت بچیتە ئەوێ؟ کێ دەتوانێت یارمەتیت بدات؟ لیستێک لەم شتانە دروست بکە. یەکێک لە باشترین ئەگەرەکان بوونی هاوەڵ و گروپێکی سەرکەوتووە.
کارە ناپێویستەکان لە خشتەی ڕۆژانەتدا نەهێڵە
بۆ بەدیهێنانی خەونە گەورەکان، دەبێت باجێکی گەورە بدەیت. دەبێت واز لە هەندێک کار بهێنیت. قورسترین شت ئەوەیە کە خۆت بەدوور نەگریت لە ئەنجامدانی ئەو کارانەی کە ئازارت دەدەن، بەڵکو ئەو کارە دروستانە نەکەیت کە خۆشت دەوێت بەڵام یارمەتیت نادەن. لابردنی ئەرکە ناپێویستەکان لە بەرنامەکە هەموو ڕۆژێک کەمێک قورسە، بەڵام شایەنی ئەوەیە.
هۆکاری ئەوەی زۆربەی مرۆڤەکان نەتوانن خەونەکانیان بەدیبهێنن، لەبەر ئەوە نییە کە کێشەیەکی چارەسەرنەکراو لەبەردەمیاندا وەستاوە، بەڵکو لەبەر ئەوەیە کە وزەی خۆیان بە ئەنجامدانی زۆر شتی تر خەرج کردووە. بۆ ئەوەی خەونەکەت بەدی بهێنیت، دەبێت واز لەو کارانە بهێنیت کە یارمەتیت نادەن.
چاوەڕوانی کێشەکان بکە و بە باوەشی کراوە قبوڵیان بکە
ڕێگای بەدیهێنانی هەر خەونێک پڕە لە کێشە و تەحەددا، بۆیە چاوەڕێیان بکە. ئامادەبە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەیان. هەموو کەسێک لە بەدیهێنانی خەونەکانیدا تووشی شکست دەبێت؛ بەڵام بۆ بەدەستهێنانی سەرکەوتن، دەبێت بەسەر سەختییەکاندا زاڵ بیت. کاتێک شکستت هێنا بە باوەشی کراوە قبوڵ بکە و هەموو ڕەهەندەکانی بپێو و لێی فێربە.
خەونەکان بە ئاسانی و خێرا نایەت، زۆر پێڵاو هەیە کە دەبێت لە نێوان قسە و کرداردا بدڕێت.
زۆر سوپاست دەکەم خودا پاداشتت بداتەوە ڕێک ئەمەت بۆمن نوسی بووو ،، شتێک بکە دامەمێنە ،،زۆر گرنگ بوو ئەم خاڵە هەمووکات ئەمووت یارب چۆن ڕزگارم بئ چی بکەم؟ :واتە بەدەست وقاچی بەستراو دانانەنیشی و دانەمێنی جوڵە بکەم
زۆر سوپاس کاک نەورۆزی ئەزیز، هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازین💙